Orqanik qida nədir?



Orqanik qidalar - yetişdirilməsində süni gübrələrin, həşərat dərmanlarının, hormonların, antibiotiklərin, boyaların, kimyəvi maddələrin və qablaşdırma vəsaitlərinin istifadə olunmadığı məhsullardır, üzvi əkinçiliyin məhsulu olub bitki və heyvan mənşəlidir.

 Üzvi əkinçilik son zamanlar inkişaf etmiş ölkələrdə inkişaf etdirilir, ekoloji təmiz məhsullara tələbat getdikcə artır, belə məhsullar yüksək qiymətləndirilir və baha satılır. Avropa İttifaqı ölkələrində əkinçiliyin 10 faizi ekoloji əkinçiliklə əvəz edilib.

 Orqanik qidanın ən əsas üstünlüklərindən biri dərmansız olmasıdır. Orqanik qidaların faydaları Xərçəngə qarşı bədənin müqavimətini artırır, ürəyin sağlamlığını qoruyur, bəzi infeksiyaların meydana gəlməsinin, damar tutulmalarının, yaşlanmanın qarşısını alır, toksinlərin xaric olmasını təmin edir, hüceyrələrin və toxumaların quruluşunu qoruyur.

Sağlamlığa Ziyan Vuran Meyvələr!

Belə məhsulları alarkən diqqətli olun. Aldığınız meyvə- tərəvəz geni dəyişdirilmiş də ola bilər. Xaricdən gətirilmiş meyvələrin üzərində etiketlərə rast gəlmək mümkündür. Təbii ki, bir çoxlarımız buna diqqət yetirmirik. Maraqlısı burasındadır ki, bazarda nəinki alıcılar, heç satıcılar da bu kodların mənasını bilmir.

Əgər etiket üzərində 4 şifr yer alırsa, demək meyvəni maksimum aqrotexnologiyalardan istifadə ilə yetişdiriblər. Yəni tez yetişməsi üçün normadan artıq gübrə verilib.


Bu kodlar istehsalçılar tərəfindən vurulur. Qablaşdırılan məhsullardan fərqli olaraq açıq məhsullarda bu kodlar alıcını məlumatlandırmaq məqsədi daşıyır.
Aldığınız meyvənin üzərindəki kod 5 rəqəmlidirsə və 8-lə başlayırsa çalışın belə məhsullardan uzaq olun. Çünki bu meyvələr geni dəyişdirilərək yetişdirilib və tərkibində zərərli gübrələr çoxdur. 
Bir çox ölkələrdə bu cür məhsulların satışı qadağandır. Xaricdən idxal olunan meyvə və tərəvəzlərin üzərində etiket yer almalıdır. Əgər yoxdursa, çox güman ki, onları çıxarıblar, ya da daha aşağı keyfiyyətli üsullarla yetişdirilib. Məhsulun sizə faydalı olmasını istəyirsinizsə, yerli meyvələrə üstünlük verin və unutmayın ki, bütün meyvələr mövsümündə yeyilsə yaxşıdır.

Orqanik Məhsullar və Sağlam Həyat

Dadlı-tamlı ərzaq bolluğu ilə yaşayışımız daha da yaxşılaşar. 

"Orqanik" termini ümumi mənada işlədilən bir termindir. Avropa ölkələrində bu termin müxtəlif sözlərlə ifadə oluna bilər. Misal üçün: İngiltərədə bu "Organic", Almaniyada - "Eco", Fransada - "Bio" adlanır. Lakin məhsulun necə adlandırılması əsas şərt deyil, əsas şərt onun orqanik məhsullara şamil olunan müvafiq standartlara cavab verməsidir.

Son zamanlar bir sıra qida məhsullarının keyfiyyətinin pisləşməsi, dadının-tamının itməsi, hətta bəzən zəhərlənmə hallarına səbəb olması hamını narahat edir. Ümumiyyətlə, qida məhsullarının ətri, dadı-tamı keçmişdəki kimi deyil. Məqsəd torpaqlarımızı zəngin strukturlu torpaq şəklinə salmaq, orada əkdiyimiz bostan, kartof, tərəvəz və meyvə məhsullarını tamlı etməkdir. Yaxşı olardı ki, fermerlər, eləcə də fərdi təsərrüfat sahibləri biohumus (soxulcan peyiniistifadə etsinlər.

Ötən yüz ildə, o cümlədən keçən əsrin 60-cı illərində kənd təsərrüfatının intensiv kimyalaşdırılmasından sonra məhsuldarlıq artsa da, məhsulların keyfiyyəti demək olar ki, xeyli azalmışdır. 

Mineral gübrələrin hesabına alınan məhsullar heç vaxt təbii yaranan məhsulların keyfiyyətini əvəz edə bilməz. Azərbaycan dünyanın 11 iqlimindən 9-na, ona uyğun da torpaq şəraitinə malikdir. Odur ki, bundan səmərəli istifadə etməli, torpağı əkinəyararlı vəziyyətdə saxlamalıyıq. Torpaqlarımızı üzvi maddələrlə zənginləşdirməklə, növbəli əkinə, həm də paxlalı bitkilərin əkininə də yer verməliyik. Heç olmasa "torpaqdan yaranan torpağa qaytarılmalıdır" kəlamına riayət olunmalıdır.

Torpaqlarımızın münbitliyini artırmaq üçün məişət, kommunal və kənd təsərrüfatında soxulcan gübrəsi istifadəsine başlamaq lazımdır.



Biogumus

Vermikompost (biogumus, koprolit, soxulcan peyini) soxulcanın kənd təsərrüfatı orqanik tullantılarından emal etdiyi məhsuludur. Bu üsulla bitki becərtməyin pioneri Tomas Barret olub. O, keçən əsrin 40-cı illərində öz fermasında yetişdirdiyi tərəvəz nümunələrinin həcm və məhsuldarlığının artımına Eisenia andrei soxulcanının ifraz etdiyi biogumusun müsbət təsir etdiyini sübut edib. Hal hazırda ərəb ölkələrinin əkinçilik üçün yararsız sayılan qumsal sahələrini məhz vermikompost ilə mədəniləşdirirlər. Vermikompostun müsbət cəhətləri:
  1. Soxulcanın orqanizmindən keçdikdə, alaq toxumları cücərmə qabiliyyətini itirirlər, 
  2. Heyvan peyini ilə müqayisədə, vermikompostda bağırsaq çöpünün sayı az olur, 
  3. Ağır metallar bitkilərin qavraya bilmədiyi kimyəvi birləşmələrə çevirildikdən, vermikomposta əkilən bitkinin tərkibindəki toksiklik azalır, 
  4. Torpağın strukturunu daha yüngül və havalı edir, kasıb torpaqları zənginləşdirir. 
  5. Azot, fosfor və kaliumun tez həll olunan formaları, mikroelementlər və soxulcanın ixrac etdiyi fitohormonlar bitkinin artımını sürətləndirir. 

Bir çox hallarda, xüsusiləşdirilmiş dükanlarda vermikompost əvəzinə torf və qum qarışığını parnik torpağı ilə qarışdırıb, satırlar deyə, bəzi məqamlara toxunmaq gərəkdir. 


  1. Biohumusu ağ vərəq üstünə səpin. Görünüşü azca nəm olan qranulalı quru çaya oxşamalıdır. Saxtalar sırf qranulalı olmur və sobada qurudulduğundan, daha quru strukturlu olur. Tərkibində budaq tikələri, qum, torpaq tozu da olur. Sobada qurudulduqda, təbii ki, içindəki bütün faydalı bakteriyalar məhv olur, kimyəvi birləşmələr strukturlarını dəyişirlər. 
  2. əlinizlə onu sıxıb, ovuc içində küftə edin. Həmin küftəni azca sıxdıqda, dağılmalıdır. Saxtalar küftə halına düşmür. 
  3. Qaynadılmış suyu stəkana töküb, içinə 1 çay qaşığı biohumus tökün. Suyu rəngləmədən, tam olaraq, stəkanın dibinə getməlidir. Qarışdırdıqda təkrarən çökməli, suyun rəngini narıncıya əyişməlidir. Saxtalarda stəkanı qarışdırdıqda su bulanır, bəzi hissəciklər suyun üzündə qalır. 
  4. Təqribən, 1 sm ölçüdə küftə edib, kağızın üstündə sıxaraq, yayın. Kağızda yağlı xətt əmələ gəlməlidir. Saxtanı küftə etmək olmur. Alınsa belə, vərəqə yaymaq alınmayacaq.
Soxulcan Gübrəsi Istehsal Prosesi

Üzvi Gübrə

Dietoloqlar, həkimlər sağlam həyat üçün orqanik qidaları tövsiyə edirlər. Amma orqanik məhsulların alınması üzvi gübrələrdən asılıdır.

Artıq soxulcan peyini çox böyük əhəmiyyət kəsb etməyə başlayıb. “Kimyəvi gübrələr yavaş-yavaş yerini orqanik gübrələrə verir. Üzvi gübrəyə gələcəyin “olmazsa olmazı” da deyə bilərik. Çünki mütəxəssislərin tövsiyə etdiyi orqanik məhsul üçün əvvəl üzvi gübrə lazımdır. Bunun ən yaxşı üsulu soxulcan gübrəsidir.

Önümüzdəki illərdə orqanik sektorun ən vacib elementinin soxulcan peyini olacağı şübhəsizdir. Mütəxəssislər bildirirlər ki, soxulcan peyinindən fındıq istehsalında da çox məhsuldar nəticələr əldə etmək mümkündür. Aparılan tədqiqatlar nəticəsində məlum olub ki, soxulcan peyinindən istifadə fındıqda 38 % artımı təmin edir. Bunun üçün fındıq ağacına 3 kiloqram soxulcan peyininin verilməsi kifayətdir. Həm də 4 il ərzində gübrənin təkrar tətbiqinə ehtiyac duyulmur.

Kimyəvi gübrə və peyini daha yaxşı üzvü gübrə ilə əvəz edin! 

Soxulcan Peyinin Effekti

Soxulcan Peyini

soxulcan peyini
Soxulcan Gübrəsi
Soxulcan gübrəsi üzvi tullantılarla qidalandırılan qırmızı Kaliforniya soxulcanlarının ifrazatından əldə olunur. Onu «bioloji-aktiv gübrə» və ya «soxulcan peyini» adlandırırlar. Biohumus dünya bazarında özünə ən keyfiyyətli ekoloji təmiz gübrə növü adını qazanmışdır.


Biohumus Gübrəsi və Onun Təsərrüfata Tətbiqi

Vermikompost - Biohumus

 Biohumus təbii üzvi gübrədir. Əsasən taxılçılıqda, tərəvəzçilikdə və meyvəçilikdə istifadə olunur. Gübrənin əsas “istehsalçısı” Kaliforniya torpaq soxulcanlarıdır. Məsələ burasındadır ki, bu soxulcanlar hər cür tullantı ilə qidalanır, sutka ərzində öz çəkisi qədər çürüntü yeyir. Mütəxəssislərin araşdırmalarına görə, bir qram humusda on milyonlarla bakteriya mövcuddur. Onlar bitkinin təsəvvüredilməz dərəcədə tez böyüməsinə və məhsuldarlığın yuxarı olmasına təsir edir. Biohumus antropogen və insan fəaliyyəti nəticəsində torpağın şoranlaşması, məhv olması və eroziyaya uğramasının qarşısını alır.

Vermikompost

Vermikompost

Vermikompost orqanik gübrədir. Bio vermikompost - 100% qırmızı kaliforniya soxulcanlarının həyat fəaliyyətlərinin məhsuludur. 

Biohumus tam hazır orqanik gübrə olub kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında, bağçılıqda, gülçülükdə, meşə təsərrüfatında, çəmənliklərin, qazon örtüyünün salınmasında, dekorativ bitkilərin, meyvə-meyvə tərəvəz əkinlərinin becərilməsində, bağ sahələrində torpağın orqanik vasitələrlə gücləndirilməsində, əsas komponenti kimi torpaq qarışığın hazırlanmasında, həmçinin yararsız torpaqların bərpasında istifadə olunur. Bitkilərin qida maddələrinə olan təlabatını maksimum təmin edir. Bitkilərdə xəstəlik və ziyanvericilərə qarşı davamlılığı artırır. Torpağa verilən biohumusun effektivliyi 4-7 il ərzində saxlanılır.

Ekoloji Təmiz Gübrə



Kaliforniya soxulcanı üzvi tullantılarla - heyvan peyini ilə qidalanır. Adi peyin soxulcanın bağırsağından keçdikdən və ifraz olunduqdan sonra onun üzvi gübrə kimi keyfiyyəti 15 dəfə artır. 

Ekoloji təmiz və bol məhsul yetişdirilməsinə imkan yaratdığı üçün inkişaf etmiş ölkələrdə biohumusdan geniş istifadə olunur. Biohumus dünya bazarında ən keyfiyyətli ekoloji təmiz gübrə növüdür. Onun tərkibində çoxlu miqdarda faydalı mikroflora, müxtəlif fermentlər, torpaq antibiotikləri, vitaminlər və boy hormonları vardır.
Biohumus torpağı qida maddələri ilə zənginləşdirir, bitkilərdə məhsuldarlığı 30-45 faiz artırır, məhsulun yetişmə müddətini 10-15 gün tezləşdirir, ekoloji təmiz məhsulun yetişdirilməsinə imkan verir. Biohumus, həmçinin bitkilərin qida maddələrinə olan tələbatını maksimum təmin edir, onların xəstəlik və ziyanvericilərə qarşı davamlılığını artırır.

Orqanik Gübrə

Biohumus

Biohumusun fəaliyyət mexanizmi bir-birini qarşılıqlı şəkildə tamamlayan iki səmərəli xüsusiyyətə əsaslanır:

  1.  Biohumus makro və mikro elementlərin tarazlaşdırılmış nisbətini təmin edir ki, bu da bitkilərin ilk inkişaf fazasında kök sisteminin sürətlə inkişafına təkan verir. 
  2.  Biohumusda olan mikroflora üzvi maddələri parçalayaraq bilavasitə kök sisteminin sorulma zonasında qidanı asanlıqla sorulan maddələr yaradır və bütün veqatasiya boyu gübrənin səmərəli təsirini uzadır. 


Biohumusun əsas üstünlüyü ondan ibarətdir ki, onun tərkibində olan humusun miqdarı peyinə və digər kompostdan 10-15 dəfə çoxdur. Biohumus nəinki peyini tam əvəz edir, o həm də peyinlə müqaqyisədə daha çox rütubət toplama, hidrofillik, mexaniki davamlılıq, dənəvərlik kimi əlavə qiymətli xassələrə malikdir. Ekoloji təmiz və bol məhsulun yetişdirilməsinə imkan yaratdığı üçün inkişaf etmiş ölkələrdə bioqumusdan geniş istifadə olunur. Onun tərkibində çoxlu miqdarda faydalı mikroflora, müxtəlif fermentlər, torpaq antibiotikləri, vitaminlər və boy hormunları var. Biohumus nəinki bitkiçilikdə, həm də balıqçılıq və toyuqçuluq təsərrüfatlarında yemə qatılaraq istifadə edilir. Hazırda bu üsuldan Amerika və Avropa ölkələrində geniş istifadə edilir.

Məhsuldarlığın Artımı


MƏHSULDARLIĞIN ARTIMI

Biohumus

ADI
ARTIM (%)
Pomidor
30-70
Xiyar
30-50
Bibər
80-120
Buğda
25-50
Şəkər çuxunduru
30-40
Kartof
40-70
Alma, armud, üzüm
50-90
Göyərti
300-400
Çiyələk
50-70

Biohumusdan Istifadə


Biohumusdan Istifadə Dozası

Şitillərin yetişdirilməsi üçün torpaq qarışığının hazırlanmasında:
  • tərəvəz və güllər üçün - biohumusun bir hissəsi torpağın 4 hissəsi ilə qarışdırılır (misal üçün 4 kq torpağa 1 kq biohumus qarışdırılır);
  • gül dibçəkləri üçün - biohumusun bir hissəsi torpağın 3-5 hissəsi ilə qarışdırılır. 
Göyərtilərin ləklərə əkilməsində:  
  • hər 1m2 sahəyə 1,5-2 kq biohumus səpilir, torpaqla qarışdırılır, toxum səpilir, malalanır və sulanır.
Pomidor, xiyar, bibər, kələm şitillərinin və kartofun əkilməsində:
  • Şitillərin yuvaya əkilməsindən əvvəl hər yuvaya 150-200 qr biohumus tökülüb torpaqla qarışdırılır, sulanır və əkilir. 
Meyvə ağaclarının, kolların və üzüm tinklərinin əkilməsində
  • Hər əkin çalasına 2-3 kq biohumus tökülür və torpaqla qarışdırılır. Çox illik meyvə ağaclarının qidalandırılması üçün gövdə ətrafına 3-4 kq biohumus səpilir, bellənilir və sulanır. 
Dənli bitkilərin (buğda, arpa və s.) əkilməsində
  • 1 hektar sahəyə 3-4 ton biohumus səpilir və şumlanılır (şumlanmadan sonra toxumu biohumusla qarışdırıb toxum səpən oqriqatla əkilməsi – 1 hektara 300 kq - daha effektiv nəticə verir). Məhsuldarlıq 40-70% artır, effektivlik isə 4-7 il müddətində saxlanılır. 
Vegetasiya dövründə bitkilərin yemləndirilməsi

Biohumusdan bütün vegetasiya müddətində kökdən və yarpaqdan yemləmədə istifadə etmək olar. Veqetasiya dövründə bitkilərin yemlənməsi üçün bitki ətrafına və ya cərgələr arasına hər 1 kv. m. sahəyə 1 litr biohumus səpilir, torpaqla qarışdırılır və sulanır. Güll və dekorativ bitkilər üçün hər ay bitkinin dibinə 300 ml və ya hər kv.m. 1 litr biohumus tökülür. Otaq güllərinin dibinə hər ay 1-2 xorək qaşığı biohumus verilir. 

Biohumusun sulu məhlulu (Biohumus çayı)

10 litr otaq temperatorlu suya 250 qr (1 vedrə suya 1 stəkan) biohumus qarışdırılır, bir sutka otaq temperaturunda saxlanılır və yaxşıca qarışdırılır. Vitaminlərlə zəngin olan “çay” bitkilərin kökdən və yarpaqlarına çilənilməsi ilə qidalanmasında istifadə olunur. Meyvə ağaclarının çiçəklənmə dövründən sonra “çayla” çilənməsi məhsuldarlığı və meyvələrin dadını artırır. Yarpaqların “çayla” çilənməsi bir çox xəstəliklərin qarşısını alır və həşəratları qovur. Tumurcuqların özül qoyma fazasında “çayla” çilənməsi növbəti məhsul ilində məhsuldarlığın yüksək olmasını təmin edir. Meyvə ağaclarının həm kökdən biohumusla, həm də yarpaqlardan “çayla” qidalanması hər il yüksək stabil məhsul almağa imkan verir. 
Güllərin 7-8 günlük intervalla üç dəfə bio-çayla çilənməsi inkişafı sürətləndirir və yarpaqların rəngini intensivləşdirir. 

Biohumus insan, heyvan və arılar üçün təhlükəsizdir.

Peyin və Biohumus Müqayisə


MÜQAYISƏ

Biohumus
Peyin
Məhsuldarlığı xeyli artırır.
Nisbətən az artırır.
Bitkilər ekoloji təmiz məhsul verir.
Məhsulda nitratın miqdarı 10-55 dəfə çox olur.
Ətraf ərazini çirkləndirmir
Torpağı, suyu və havanı çirkləndirir.
Torpağı bərpa edir
Torpağı bərpa etmir, əksinə dağıdır.
Hər bir miqdarda təhlükəsizdir.
Bitkini yandıra bilər.
Yüksək həlledici, makro və mikro elementləri bitki asan qəbul edir.
Tam həll olunmamış elementləri bitkilər qəbul edə bilmir.
Uzun müddətli effektə malikdir, bitkilər ondan istənulən vaxtda istifadə edirlər.
Ximikatların əksəri torpaqdan tez itir və bununla təsiri qurtarır
Yüksək su tutumuna malikdir. Həddindən artıq sulamada drinaj poluna malikdir.
Etmir.
Torpağın hazırlanmasına kömək edir.
Etmir.
Yüksək konsentrasiyada faydalı elementlərə malikdir.
Malik deyil.
Bitkilərin xəstəliklərə qarşı immuntetini artırır.
Etmir
İyi yoxdur
Iyi var.

Biohumusun Kimyəvi Tərkibi


BIOHUMUSUN KIMYƏVI TƏRKIBI

No
Adları
Tərkibində miqdarı
1
Rəngi
Tünd qəhvəyi
2
Qoxusu
Yoxdur
3
Nəmlik
57%
4
Ümumi humus
16%
5
Humusa yaxın tərkibli quru üzvi maddə
41%
6
PH məhlulunda
7
7
Ümumi Azot (N)
3,2%
8
Ümumi fosfor (P)
2,6%
9
Ümumi kalium (K)
2%
10
Kalsium (Ca)
4,3%
11
Maqnizium (Mg)
0,6%
12
Ferrium (Fe)
0,45%
13
Mis (Cu)
0,5%
14
Manqan
60 Mq/kq
15
Sink (Zn)
22 Mq/kq
16
C:N
13

Təbii Gübrə




Soxulcan gübrəsi dünyada bitkilər üçün ən güclü və faydalı təbii gübrə hesab edilir. Hər növ tarla, parnik və dekorativ bitkilərin məhsuldarlığını artırmaq üçün istifadə olunur. Bu gübrə soxulcanların orqanik (üzvi) qidaları yedikdən sonra ifraz etdikləri nəcisdir. Soxulcan gübrəsinin digər gübrələrdən üstünlüyü ondadır ki, bitki üçün lazım olan bütün maddələrə sahib olmasıyla bərabər, bu maddələrin bitkilər tərəfindən dərhal yararlanıla biləcək formada olmasidir. Görünüş olaraq qara torpağa bənzəyir. Soxulcan gübrəsinin tərkibində bitkinin inkişafı üçün lazım olan bütün enzimlər (fermentlər), mikro və makro elementlər, torpaq antibiotikləri, vitaminlər, böyümə hormonları, üzvi maddələr və çürüntülər mövcuddur. Soxulcanlar həzm sistemlərindəki xüsusi qoruyucu mayeni proses zamanı gübrəyə buraxırlar. Bu maye bir çox bitki xəstəliyinə qarşı effektli mübarizə aparır. Buna görə də soxulcan gübrəsiylə qidalanan bitkilər xəstəliklərə qarşı daha dözümlü olurlar. Soxulcan gübrəsinin tərkibində bol miqdarda humus mövcutdur. Unutmayinki humus torpagdaki qidalari bitkiler tərəfindən daha hasand alinmasini saglayir.
İnsan sağlamlığına ən faydali, 100 % təbii və orqanik məhsul əldə etmək üçün ən etibarlı gübrə soxulcan gübrəsidir.

 TƏRKİBİ: Organik maddələr, Humik maddə, Fulvik turşusu, Enzimlər, Vitaminlər, Amin turşusu, Faydalı mikroorganizmlər, Torpaq antibiotikləri, Böyümə hormonu Azot (N), Fosfor( P) ve Kalium ( K).

 MİKRO ELEMENTLƏR: Kadmium (Cd), Mis (Cu), Nikel (Ni), Qurğuşun (Pb), Zink (Zn), Xrom (Cr), kalsium(Ca), maqnezium (Mg), Bor (B), Manqan (Mn), Dəmir (Fe), Kükürd (S) Molibden (Mo)

Qırmızı Kaliforniya Soxulcanları


Biohumus orqanik gübrədir.
Bio vermikompost - 100% qırmızı kaliforniya soxulcanlarının həyat fəaliyyətlərinin məhsuludur. Biohumus tam hazır orqanik gübrə olub kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında, bağçılıqda, gülçülükdə, meşə təsərrüfatında, çəmənliklərin, qazon örtüyünün salınmasında, dekorativ bitkilərin, meyvə-meyvə tərəvəz əkinlərinin becərilməsində, bağ sahələrində torpağın orqanik vasitələrlə gücləndirilməsində, əsas komponenti kimi torpaq qarışığın hazırlanmasında, həmçinin yararsız torpaqların bərpasında istifadə olunur.


  • Bitkilərin qida maddələrinə olan təlabatını maksimum təmin edir. 
  • Bitkilərdə xəstəlik və ziyanvericilərə qarşı davamlılığı artırır. 
  • Ətraf ərazini çirkləndirmir. 
  • İyi yoxdur.
  • Torpağa verilən biohumusun effektivliyi 4-7 il ərzində saxlanılır.

Soxulcan Gübrəsi

DÜNYADA ƏN KEYFİYYƏTLİ EKOLOJİ TƏMİZ TƏBİİ GÜBRƏ


Biohumus dünya bazarında özünə ən keyfiyyətli ekoloji təmiz gübrə növü adını qazanmışdır. Keyfiyyət göstəriciləri:

• Torpağı qida maddələri ilə zənginləşdirir.
• Bitgilərdə məhsuldarlığı 50%-80% artırır.
• Məhsulun yetişmə müddətini 10-15 gün tezləşdirir.
Ekoloji təmiz məhsulun yetişdirilməsinə imkan verir.
• Torpağa verilən biohumusun effektivliyi 4-7 il ərzində saxlanılır.
• Torpağın tərkibində çətin həll olan qida maddələrini asan həll olan formaya çevirir.
• Bitkilərin qida maddələrinə olan təlabatını maksimum təmin edir.
• Bitkilərdə xəstəlik və ziyanvericilərə qarşı davamlılığı artırır.
• Torpağa daxil olan biohumus ona daha dənəvər quruluş verir.
• Məhsulda nitratın, ağır metalların və radiaktiv maddələrin miqdarını azaldır.

Soxulcanlar


Əlverişli şəraitdə yarım hektar torpaq ərazisində milyondan çox soxulcan yaşaya bilir. Torpağın məhsuldar olmasında soxulcanların önəmli rolu vardır. Adətən onların uzunluğu 5―31 sm olur. Yer soxulcanları 70―82% zülaldan ibarətdi.

Kaliforniya Soxulcanı

Onların yemlənməsi də maraqlıdır. Belə ki, soxulcanların qidalanması üçün heyvan peyinindən, tərəvəz qalıqlarından və çürümüş alaq otlarından istifadə olunur. İsladılmış peyin özü özülüyündən istilik yaradır ki, bu da istiliyin dərəcəsinin artması ilə xəstəlikləri və mikrobları öldürür. Daha sonra isə, yanmış peyin ələnib təmizləndikdən sonra soxulcanlara verilir. Yağış soxulcanları ekolji təmiz qida məhsullarının istehsalı üçün əvəzolunmaz üzvi gübrə sayılan biohumus istehsal edir. Biohumusun tərkibində çoxlu miqdarda faydalı mikroblara, müxtəlif fermentlər, torpaq antibiotikləri, vitaminlər və boy hormonları var. Əsasən kənd təsərrüfatı bitkilərinin becərilməsində istifadə olunur ki, bu da məhsuldarlığın artmasında 50-80 faiz yaxın fərq edir. Məhsulun isə vaxtından 10-15 gün tez yetişməsinə səbəb olur. Bir sözlə, biohumusdan əldə olunan məhsul daha ekoloji, təmiz hesab olunur. Bu arada soxulcanlara torpağın kotanı deyilir ki, bu da torpağın yumşaldılmasında, münbitləşməsində də rol oynaması ilə bağlıdır.